یزدفردا_گردشگری: هرچند بخش بزرگی از جاذبه‌های استان کرمان را آثار تاریخی شامل می‌شوند، نمی‌توان به جاذبه‌های طبیعی این استان پهناور بی‌اعتنا بود؛ از جنگل‌های انبوه بافت و رابر گرفته تا ارتفاعات مملو از گل لاله در بردسیر، دره مدیترانه‌ای دلفارد و جنگل‌های کهور.

اما کلوت‌های شهداد از شگفتی‌های طبیعی استان کرمان است؛ سازه‌هایی فراموش‌ناشدنی که وقتی از دور به آن‌ها می‌نگرید، شهری باستانی و متروک را یادآور می‌شود.

در سرزمین کلوت‌های شهداد باد نرمی در گوش زمزمه می‌کند و آدمی را به تماشای وقار کویر لوت می‌خواند. اگر هنگام طلوع یا غروب آفتاب در میان کلوت‌ها باشید، محال است جز تحسین این شگفتی عبارتی دیگر به ذهن‌تان خطور کند.

آفتاب که رو به غروب می‌گذارد، آرام‌آرام ستاره‌ها پیدا می‌شوند تا پهنه‌ سیاه آسمان را به زیباترین تصویر در دنیا بدل کنند.

به هنگام شب می‌توان در آسمان شهر کلوت‌ها غرق شد و دسته‌دسته ستاره چید. با ایستادن بر بلندای این کلوت‌ها واقعیت و خیال در هم می‌آمیزند، زمان و مکان گم می‌شوند و تجربه‌ای عمیق و فراموش‌نشدنی را رقم می‌زنند.

کلوت شهداد کجاست

کویر شهداد در ارتفاع ۴۳۰ متری از سطح دریا قرار دارد. از سمت شرق فاصله آن تا دشت لوت حدود ۳۰ کیلومتر و مشرف به جلگه‌ای به نام تکاب است.

محدوده کلوت شهداد از شمال به جنوب حدود ۱۴۵ کیلومتر طول و از غرب به شرق نزدیک به ۷۰ کیلومتر عرض دارد و در موازات تل‌ماسه‌های عظیم شرق کویر واقع شده است.

آدرس: استان کرمان، جاده قدیم کرمان بم، جاده سیرچ، جاده شهداد

مسیر دسترسی به کلوت‌ شهداد از طریق جاده کرمان-بم است. از کرمان به‌سمت بم پیش بروید تا پس از حدودا ۳۵ کیلومتر، به سیرچ برسید. از سیرچ مسیر را تغییر دهید و وارد جاده شهداد شوید.

در این مسیر چند کیلومتر پیش برانید تا به دوراهی شهداد-گلبافت برسید. در این دوراهی، مسیر شهداد را ادامه دهید. در نهایت به منطقه کویری خواهید رسید.

مسیر دسترسی تا سیرچ به‌صورت بزرگراه است و رانندگی در آن مشکل نیست. اما ادامه مسیر تا مقصد، جاده به‌صورت تک‌بانده و کوهستانی است. پس در رانندگی احتیاط کنید.

باستان‌شناسان در جنوب کلوت، اشیای برنزی و سفالی فراوانی یافته‌اند. بررسی‌های تخصصی روی آثار مکشوف، حکایت از تعلق آن‌ها به هزاره دوم و سوم پیش از میلاد دارد.

نکته مهم در این کشف، یافتن آثار از لابه‌لای تشکیلات رسی و نمکی تشکیل‌دهنده کویر لوت است؛ بدین معنی که کویری شدن این منطقه در زمان‌های باستانی شکل گرفته و این احتمال وجود دارد که تشکلی انسانی در این منطقه به‌دلیل تغییر اقلیم آن از بین رفته باشد.

بررسی آثار نشان می‌دهد این تشکل انسانی در اثر حادثه‌ای ناگهانی از بین رفته است. همچنین آثار حرکت‌های سیل‌آسای آب روی بدنه کلوت‌ها، حکایت از سیل‌ ویرانگر در این منطقه دارد.

ویژگی‌های فوق العاده

از دور که به کلوت شهداد کرمان نزدیک می‌شوید، احتمالا یک بندر می‌بینید! سرابی بزرگ که تصور می‌کنید کشتی می‌تواند در آن شناور باشد و ساختمان‌هایی که احتمالا محل زندگی مردم بندر هستند.

اما دریای پیش رو تنها یک سراب است و در بناها هم هیچکس زندگی نمی‌کند. اگر داستان را به تخیل من بسپارید، می‌گویم طبیعت این سازه‌ها را برای زندگی موجودات ناشناخته کویر ساخته است.

کمی آن‌طرف‌تر، شن‌ها رقصیدن گرفته‌اند به ساز گردبادی که اگر در کویر وجود نداشته باشد باید تعجب کنیم.

اگر پیاده، روی شن‌ها قدم بزنید، نرمی ماسه را احساس می‌کنید و دوست دارید پاهایتان بیشتر در ماسه فرو ببرید؛ وابسته به اینکه کدام زمان روز را برای بازدید از کلوت انتخاب کرده‌اید، گرمای دلچسب یا سرمای مور مور کننده‌ای را هم احساس می‌کنید.

وقتی به کلوت می‌رسید، تصور می‌کنید این منطقه هم یکی از کارهای معماران زند یا آل بویه است. بعد از کمی دقت می‌فهمید که آنچه می‌بینید شاهکار چند هزار ساله باد و خاک و آب است.

باد در محیط‌های کویری قدرت زیادی در سایش سنگ‌ها و شکل دادن آن‌ها دارد. دانه‌های ماسه سوهانی بوده‌اند که باد برای تراش دادن صخره‌ها استفاده کرده و سازه‌های کلوت را ساخته است.

کلوت‌ها در برخی از کویرهای بزرگ وجود دارند، اما هیچ‌کدام از آن‌ها به اندازه کلوت شهداد کرمان بزرگ نیستند. کلوت شهداد شبیه به پایتخت یک تمدن کهن است.

تمدنی که اکنون کسی در آن زندگی نمی‌کند و زمانی که در میان آن قدم می‌زنید صدایی نمی‌شونید جز صدای بادی که در میان آسمان‌خراش‌های کلوخی شهر زوزه می‌کشد.

کلوت شهداد کمی هم ترسناک است و اگر کمی به تصوراتتان درباره این منطقه پر و بال بدهید، مو به تنتان سیخ می‌شود!

پوشش گیاهی منطقه کلوت شهداد در ابتدا با بوته های گز شروع شده و سپس هر چه به جلوتر پیش بروید به بوته های پراکنده استراگال می رسد.

اما هر چه به منطقه اصلی نزدیک تر شوید، حتی بوته های استراگال هم از دید شما بیرون رفته و این منطقه کاملا خالی از هر گونه پوشش گیاهی می شود.

خاک کلوت شهداد مانند خاک بسیاری از آبادی ها بوده و درصد شوری آن با وجود این که بالاست، اما در حدی نیست که جلوی رویش گیاهان را بگیرد.

همچنین در این منطقه شاهد بارش و سیلاب هم در فصل های پاییز و زمستان هستیم که یعنی کمبود آب هم مانع از رویش گیاهان نشده است.

تنها دلیل خالی بودن این منطقه از پوشش گیاهی، بادهای سهمگینی است که تمامی بوته ها را با ریشه هایشان از جا کنده و با خود می برد. همین بادها در گذشته باعث فرسایش و به وجود آمدن تدریجی کلوت شهداد شده اند.

• نویسنده : یزدفردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا